محتوا و زندگی ما

‌می‌توان گول زدن را این‌گونه تعریف کرد: گنجاندن محتوایی وسوسه برانگیز در ذهن مخاطب با هدف سوق دادن او به سمت انجام کاری شاید اشتباه. با این تعریف شاید بتوان راحت حدس زد اولین استفاده ابزاری از محتوا به چه دوره‌ای برمیگردد؟

در نکوهش انتخاب‌هایمان

شاید همان روزی که شیطان از این نعمت بزرگ استفاده کرد و آدم را فریب داد. آن لحظه بود که آدم گفت: من زندگی کردم، حتی به غلط… اما واقعیت این است غلط کردن آدم گریبان گیر تمام بشر شد و شد آنچه که نباید.

البته امروزه نیز کم نیستند آدم‌هایی که گرفتار محتوای سواستفاده‌گرانه عده‌ای شیطان صفت هستند. الا ایحال انسان از همان ازل درگیر ابزاری به اسم محتوا بوده و این درگیری تا ابد ادامه خواهد یافت.

فرای عصر اطلاعات، دنیای اعتبارات

روزگاری سنگ نوشته‌ها به عنوان جذاب‌ترین نوع محتوا تلقی می‌شدند. اما اکنون صوت، تصویر و متن، همه با هم در رقابت هستند برای رساندن انبوهی از اطلاعات به مخاطب. زمانی که در انبوهی از اطلاعات و محتوا غرق شدیم گفته شد در عصر ارتباطات قرار داریم. اما واقعیت پنهان این بود که ما وارد عصری جدیدی به نام عصر اعتبارات شدیم.

در دنیای امروزی ما در معرض حمله همه جانبه اطلاعات، دانش، اخبار و به صورت کلی‌تر، محتواهای گوناگون هستیم. اما نکته مهم، تضاد ایجاد شده در این دریای محتواست. هرچه حجم اطلاعات پیرامون ما زیاد میشود، نیاز ما به ابزارهای اعتبار سنجی برای ارزیابی این محتواها نیز افزایش میابد.

در این عصر جدید، محتوا زمانی ارزشمند می‌شود که توسط دیگران مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد. یعنی “اعتبار دانش امروز وابسته به قضاوت دیگران است.” افرادی که اغلب آن‌ها را نمی‌شناسیم و قضاوت‌هایشان نیز ناگزیر جانب‌دارانه است.

این تغییر الگویی از «عصر اطلاعات» به «عصر اعتبار»، تغییری است که باید در مقابله با محتواهای غلط و به اصطلاح زرد (که در جوامع امروزی بسیار رایج هستند) مد نظر قرار گرفته شود. انسان‌هایی که در عصر دیجیتال به بلوغ رسیده اند، نباید صرفا در جستجوی «صحت» محتوا باشند. بلکه باید بتوانند با پیگیری منابع محتوا، اعتبار آن‌ها را ارزیابی کنند. همچنین باید بتوانند مقاصد پخش‌کنندگان اطلاعات را ارزیابی کنند و از برنامه‌ها و نیت افرادی که به این محتوا اعتبار می‌بخشند آگاهی کسب کنند.

در زمان برخورد با هرگونه محتوایی بهتر است اول از خود بپرسیم: منبع این اطلاعات چیست؟ آیا این منبع معتبر است؟ چه مراجعی به آن‌ها اعتماد دارند؟ به چه دلیل باید به این مراجع اعتماد کنم؟ این سوالات کمک میکنند تا با واقعیت مواجه شویم.

امروزه و با گسترش اطلاعات خصوصا دانش، دیگر منطقی نیست خودمان بخواهیم هرچیزی را بررسی کنیم. در عصر اعتبار، ارزیابی ما نباید پیرامون محتوای اطلاعات باشد؛ بلکه شبکه روابطی که این اطلاعات را شکل داده باید مورد بررسی قرار بگیرد.

انتخاب با ماست

شاید بتوان گفت نتیجه تمامی مطالب گفته شده این است: انتخاب با ماست. این خود ما هستیم که انتخاب می‌کنیم چه محتوایی و از چه منبعی به دنیای ما وارد شود. و حتی اجازه اثرگذای آن هم بر اساس تصمیمات ما شکل میگیرد.

این روزها انتخاب‌های ما چیزی کم از انتخاب آدم در مقابل وسوسه شیطان نداره. در شبکه‌های اجتماعی که چرخ می‌زنیم انبوهی از ما انتخاب کرده‌ایم سیب را گاز بزنیم و همانگونه که بالاتر گفته شد، اثرات این فعل غلط تا ابد با ما و نسل ما باقی خواهد ماند.

این روزها همه شده‌اند نویسنده و شاعر، طبیب و روانشناس، اقتصاددان و سیاستمدار و هزاران عنوان دیگر که ظاهرا آن‌ها هستیم ولی در واقعیت هیچ نیستیم. از هزاران راه برای ثروتمند شدن تا شنیدن جمله کار خودشونه. از نوشته‌های پوچ تا شعرهایی که نهایتا پر شده از صدای حیوانات، از تکنیک‌های برنامه‌ریزی تا راه‌های درمان کرونا، همه را بلدیم ولی نتیجه شده جامعه‌‌ای که همان بهتر چیزی نگویم.

شاید وقت آن رسیده تمام این محتواهای غلط را خط بزنیم. کمی در این آشوب بازار محتوا آرام بگیریم و یکبار دیگر از اول انتخاب کنیم. دوست داریم چه محتوایی و از چه منبعی به ما برسید؟ بعد از پاسخ به این سوال و انتخاب‌های صحیح، شاید بتوان امیدوار بود به آینده‌ای بهتر. مادامی که دنبال اطلاعاتی از سمت احمق‌های جامعه هستیم، آینده‌ای روشن در انتظارمان نخواهد بود.

فرصت را بر آن دیدیم …

درد و دلم درباره دنیای پر از محتوای پوچ کم نیست. اما همین مقدار کفایت می‌کند. امیدوارم به زودی انتخاب‌هایمان را تغییر دهیم تا امیدها به آینده روشن بیشتر شود.

بعد از همه‌گیری ویروس کرونا، فرصت‌های آزاد بیشتری برای همه ما ایجاد شد. ما هم این فرصت را غنیمت شمردیم و برای بهتر شدن اسکروج تلاش کردیم. سعی کردیم تمام دغدغه‌هایی که بالاتر به آنها اشاره شد را مدنظر قرار دهیم و نسبت به قبل بهتر عمل کنیم.

جایتان خالی از آدم‌هایی مشورت گرفتیم که هر کدام در حوزه خودشان همان درخت پر میوه با شاخه‌های افتاده بودند. بعد از ماه‌ها صحبت و بررسی و مشورت بالاخره رسیدیم به تصمیمی که هم به دل خودمان نشست و هم مطمئن شدیم برای مخاطبانمان می‌توانیم مفید باشیم.

برای شروع کار تعدادمان کم بود و کار انرژی بر. در نتیجه آدم‌هایی به ما اضافه شدند که داشتنشان برایمان افتخار بود. شدیم تیم اسکروج. تیمی که تلاش می‌کند نه فقط در حوزه پادکست، بلکه هرجایی که آدم با محتوا سر و کار دارد، بتواند نیازی از مخاطبانش رفع کند.

اول راهیم …

درست است که یکسال از تولد اسکروج میگذرد اما قطعا ما اول راهیم. قول نمی‌دهیم در اول راه صد باشیم، ولی قول می‌دهیم روز دوم نسبت به اول بهتر شویم. قول نمیدهیم شما را پولدار کنیم یا کشف حجاب فلان بازیگر را تحلیل کنیم، اما قول می‌دهیم وقتتان را تلف نخواهیم کرد.

اول مسیر بودن برای ما سختی‌های زیادی دارد، اما تمامشان را به احترام شما به جان میخریم تا شاید در ایجاد امید به آینده روشن سهم هرچند کوچکی را داشته باشیم.

از شما میخواهیم

روند تولید محتوای علمی آن هم به زبانی ساده و با کیفیت، زمان‌بر است. آدم‌های زیادی برای تولیدش تلاش ‌میکنند. قطعا یک تیتر و یک محتوای نهایی نیست که در آخرین مرحله به نمایش گذاشته می‌شود.

از روند تولید که بگذریم، زمانی محتوا می‌تواند آدم‌های بسیاری را درگیر کند که رایگان باشد. اینگونه دسترسی بیشتری برای آدم‌ها فراهم است. ما هم تاکید داریم که رایگان باشد و بماند.

اما از شما می‌خواهیم که به ما کمک کنید. بزرگترین اتفاق به دست شما رقم خواهد خورد. تنها دو کار لازم است. اول آنکه بعد از گوش کردن و خواندن مطالب ما، حتما انتقادات و نظراتتان را با ما در میان بگذارید. دوم آنکه به آدم‌های بیشتری ما را معرفی کنید.

اینگونه هم از ادامه تولید محتوای رایگان حمایت کرده‌اید. هم بالا رفتن کیفیت ما را رقم زده‌اید. هم باعث شده‌اید آدم‌های بیشتری از محتوای خوب استفاده کنند و روز به روز به آینده روشن در جامعه‌یمان کمک کنیم.

راستی در شبکه‌های اجتماعی ما را پیدا کنید تا بیشتر با هم حرف بزنیم. پیام بگذارید حتما گپ میزنیم.

منبع:

aeon